Una ciudad que suspira

Peirao da Palloza, 1 de febrero de 2021

Desde la ventana de mi primera habitación se escuchaban los tres bostezos del despertar de la ciudad: las bocinas de los buques, la sirena del primer turno de la Fábrica de Tabacos y el graznido de las gaviotas. A esa hora circulaba por mi calle una furgoneta diésel que se detenía sin apagar el motor para dejar a toda prisa los periódicos en el kiosco. Frescos, recién plegados y con el calor remanente de la rotativa todavía entre sus páginas. Para cuando pasaba el primer autobús del día, la avenida de entrada a la ciudad ya llevaba tres cafés encima pero nuestro sol atlántico, siempre perezoso, aún estaba pidiendo cinco minutitos más antes de levantarse y empezar a dorar las enormes naves del muelle de San Diego y los pórticos impregnados de salitre de la lonja del Gran Sol.

Dice Rem Koolhaas que nuestro modelo de vida en la ciudad está pasando, conceptualmente, del trabajo al ocio, y, por tanto, la estética de la ciudad está pasando cada vez más de la empresa seria a la condición de recreo. Basta con observar la evolución del paisaje de cualquier ciudad portuaria: los veleros van sustituyendo a los palangreros, los yates a los cerqueros y los trasatlánticos a los cargueros. Las ciudades ya no se planifican para ser vividas sino que se diseñan para ser consumidas, ofreciendo al mercado una autoimagen decorativa, previsible y espectacularizada que busca seducir al turista a costa del bienestar del habitante.

En este camino de infantilización de las ciudades nos hemos llevado lejos de nuestra vista las fábricas, los almacenes e incluso los puertos, así que cada vez es más infrecuente encontrarse una ferretería, una marmolería o una tienda de efectos navales al doblar una esquina de cualquier barrio. Del mismo modo, no es ninguna sorpresa que un estudio del Museo de Ciencias británico sugiera que el cromatismo del mundo se ha vuelto más gris y menos vibrante, pero en este proceso de homogeneización, el paisaje sonoro también ha perdido gran parte de su profundidad, su calidez y su memoria.

Las ciudades han deshumanizado la condición estética de lo tangible para sustituirla por el trampantojo mercantilizado de lo virtual, así que ahora, cuando me levanto antes del amanecer, ya no están ahí las bocinas de los buques ni la sirena de la Fábrica de Tabacos, pero cuando escucho a lo lejos el menguante graznido de las gaviotas ya no sé si lo que suena es el bostezo de una ciudad que despierta o la ansiedad de una ciudad que suspira.

 

Créditos de la imagen: Peirao da Palloza, A Coruña (1968-1969)

 

Bibliografía:

Koolhaas, Rem: Estudios sobre (lo que en su momento se llamó) la ciudad, Ed. Gustavo Gili, 2021

Sleeman, Cath: Colour & Shape: Using Computer Vision to Explore the Science Museum Group Collection, Science Museum Group Digital Lab, 2020

 


English

 

A sighing city

Peirao da Palloza, February 1st 2021

From the window of my first room I could hear the three yawns of the city’s awakening: the horns of the ships, the siren of the first shift at the Tobacco Factory and the squawking of the seagulls. At that hour a diesel van was driving down my street, stopping without turning off its engine to hurriedly drop off the newspapers at the newsstand. Fresh, just folded and with the remaining heat of the press still between their pages. By the time the first bus of the day passed, the avenue leading into the city already had three coffees on it, but our Atlantic sun, always lazy, was still asking for five more minutes before getting up and starting to gild the huge warehouses of the San Diego pier and the porches impregnated with saltpetre of the Gran Sol fish market.

Rem Koolhaas says that our model of city life is shifting, conceptually, from work to leisure, and, therefore, the aesthetics of the city are increasingly shifting from serious enterprise to recreational status. Just look at the evolution of the landscape of any port city: sailboats are replacing longliners, yachts are replacing purse seiners, and ocean liners are replacing cargo ships. Cities are no longer planned to be lived but designed to be consumed, offering the market a decorative, predictable and spectacularized self-image that seeks to seduce the tourist at the expense of the well-being of the inhabitant.

On this path of infantilization of cities, we have taken away from our sight the factories, the warehouses and even the ports, so it is increasingly rare to find a hardware dealer, a marble shop or a store of naval effects when turning a corner in any neighborhood. Similarly, it is no surprise that a study by the British Science Museum suggests that the chromaticism of the world has become grayer and less vibrant, but in this process of homogenization, the soundscape has also lost much of its depth, warmth and memory.

Cities have dehumanized the aesthetic condition of the tangible to replace it with the commodified trompe l’oeil of the virtual, so that now, when I get up before dawn, the ship horns and the siren of the Tobacco Factory are no longer there, but when I hear in the distance the fading squawk of the seagulls I no longer know if what sounds is the yawn of a waking city or the anxiety of a sighing city.

 

Image credits: Peirao da Palloza, A Coruña (1968-1969)

 

Bibliography:

Koolhaas, Rem: Estudios sobre (lo que en su momento se llamó) la ciudad, Ed. Gustavo Gili, 2021

Sleeman, Cath: Colour & Shape: Using Computer Vision to Explore the Science Museum Group Collection, Science Museum Group Digital Lab, 2020

 


Galego

Unha cidade que suspira

Peirao da Palloza, 1 de febreiro de 2021

Desde a xanela da miña primeira habitación escoitábanse os tres bocexos do espertar da cidade: as bucinas dos buques, a sirena da primeira quenda da Fábrica de Tabacos e o canto das gaivotas. A esa hora circulaba pola miña rúa unha furgoneta diésel que se detiña sen apagar o motor para deixar a fume de carozo os xornais no quiosco. Frescos, recentemente encartados e coa calor remanente da rotativa aínda entre as súas páxinas. Para cando pasaba o primeiro autobús do día, a avenida de entrada á cidade xa levaba tres cafés encima pero o noso sol atlántico, sempre preguiceiro, aínda estaba a pedir cinco minutiños máis antes de levantarse e empezar a dourar as enormes naves do peirao de San Diego e os pórticos impregnados de salitre da lonxa do Gran Sol.

Di Rem Koolhaas que o noso modelo de vida na cidade está a pasar, conceptualmente, do traballo ao lecer, e, por tanto, a estética da cidade está a pasar cada vez máis da empresa seria á condición de recreo. Basta con observar a evolución da paisaxe de calquera cidade portuaria: os veleiros van substituíndo aos palangreiros, os iates aos cerqueiros e os transatlánticos aos cargueiros. As cidades xa non se planifican para ser vividas senón que se deseñan para ser consumidas, ofrecendo ao mercado unha autoimaxe decorativa, previsible e espectacularizada que busca seducir ao turista á conta do benestar do habitante.

Neste camiño de infantilización das cidades levámonos lonxe da nosa vista as fábricas, os almacéns e mesmo os portos, así que cada vez é máis infrecuente atoparse unha ferraxería, unha marmorería ou unha tenda de efectos navais ao dobrar unha esquina de calquera barrio. Do mesmo xeito, non é ningunha sorpresa que un estudo do Museo de Ciencias británico suxira que o cromatismo do mundo volveuse máis gris e menos vibrante, pero neste proceso de homoxeneización, a paisaxe sonora tamén perdeu gran parte da súa profundidade, a súa calidez e a súa memoria.

As cidades deshumanizaron a condición estética do tanxible para substituíla polo trampantollo mercantilizado do virtual, así que agora, cando me levanto antes do amencer, xa non están aí as bucinas dos buques nin a sirena da Fábrica de Tabacos, pero cando escoito de lonxe o minguante graznido das gaivotas xa non sei se o que soa é o bocexo dunha cidade que esperta ou a ansiedade dunha cidade que suspira.

 

Créditos da imaxe: Peirao da Palloza, A Coruña (1968-1969)

 

Bibliografía:

Koolhaas, Rem: Estudios sobre (lo que en su momento se llamó) la ciudad, Ed. Gustavo Gili, 2021

Sleeman, Cath: Colour & Shape: Using Computer Vision to Explore the Science Museum Group Collection, Science Museum Group Digital Lab, 2020